logo jongleren
Nieuws

Energie besparen: isoleer een minihuis

Geplaatst op: 19 april 2022

Een gastles om kinderen te leren hoe ze zuinig(er) kunnen omgaan met energie

Waar denken leerlingen aan bij het woord ‘energie’? Volgens Edde, leerling op MDO De Poldervaart, kun je zonder energie niks. “Je kan niet op de computer en je kan niet koken.” En hoe wordt water heet gemaakt? “Met gas.” Heidi Hoogvliet, gastdocent van de Stichting Milieu Dichterbij, was verbluft. “Wat weten jullie al veel!” Ze gaf de Wolven, leerlingen van groep 7, op 16 februari een les over energie en energiebesparing. De kinderen experimenteerden ook met huisjes en isolatiematerialen. Op die manier ontdekten ze hoe een verwarmde woning langer warm blijft. Wictor wist waarom dat beter is. “Dan stoten we minder CO2 uit.” Er is immers maar één aarde, en daar moeten we zuinig op zijn.

Door Isolde van Overbeek, Stichting Milieu Dichterbij


Heidi is werkzaam als gastdocent bij de Stichting Milieu Dichterbij (SMD) en het NME-centrum Harre Wegh. Op 16 februari gaf ze een gastles over energie en energiebesparing aan de Wolven (groep 7) op MDO De Poldervaart, een school voor speciaal onderwijs. De energieles is geschikt voor de groepen 6, 7 en 8 en ontwikkeld door de SMD. Zichzelf uitgebreid voorstellen was niet meer nodig, omdat Heidi de kinderen een dag eerder nog had gezien op het NME-centrum tijdens de excursie ‘Uit Vogelen’.
“Waar denken jullie aan bij het woord ‘energie’?” vroeg ze aan de 13 leerlingen. “Zonder energie kan je niks”, antwoordde Edde. “Je kan niet op de computer en je kan niet koken.” Terwijl Heidi een waterkoker met water vulde, wilde ze weten hoe water wordt verhit. Céline: “Met gas.” Het eerste deel van de les legde Heidi uit wat energie is, welke verschillende soorten energie er zijn en hoe die worden opgewekt. Ook de vraag “Wat is ‘opwekken’?” konden de Wolven beantwoorden: “Maken.” De gastdocent was verbluft. “Wat weten jullie al veel!” Ze verklapte alvast wat er in de grijze koffers zat die ze had meegebracht: “Daarin zitten kleine huisjes, die jullie straks gaan isoleren. Daarna kijken we welk huisje lekker warm blijft van binnen.” Maar eerst kregen de kinderen een filmpje te zien waarin wordt uitgelegd waar de stroom, die uiteindelijk uit het stopcontact komt, vandaan komt. Het riep veel herkenning op bij de leerlingen. “Ja! Bij ons in de buurt staat ook zo’n huisje!” joelde Arda bij het zien van een grijs elektriciteitskastje in een woonwijk.

Uit de aarde

“Op welke manieren kunnen jullie thuis energie besparen?” vroeg Heidi na het filmpje aan de Wolven. “Bedenk zelf vijf manieren.” Vervolgens besprak ze de vragenlijst, die door de leerlingen thuis was ingevuld. Op hoeveel graden wordt de was gedaan? Wat voor lampen hangen er in huis? De gastdocent legde uit dat groene energie energie is, die wordt opgewekt met behulp van zon, wind of water. En wat weten de leerlingen over fossiele brandstoffen? “Die komen uit de aarde”, antwoordde Jack. “Heel goed!” zei Heidi, die een potje met aardolie liet zien. “Daar moeten we zuinig op zijn, want de olie raakt op.” Zoals we ook zuinig moeten zijn op de aarde, omdat er maar één aardbol is. De gastdocent hoorde graag van iedereen drie manieren om het energiegebruik te verminderen na het zien van een grappig tekenfilmpje, waarin verschillende vormen van energiebesparing aan bod komen. “Dus je moet goed kijken.” Tijdens de film gniffelde Brandon: “Dat doet mij vader ook altijd, de kraan open laten staan als hij zijn tanden poetst.”

Isolatiematerialenwinkel

De Wolven, die steeds meer op hun stoel begonnen te schuiven – en enkeling haalde zelfs acrobatische toeren uit -, waren na drie kwartier stil zitten en luisteren duidelijk toe aan iets doen. Maar voordat ze een huisje mochten isoleren, kregen ze de opdracht een boodschappenlijstje voor zichzelf te maken.

“Schrijf drie dingen op, die je bij mij in de ‘isolatiematerialenwinkel’ wilt kopen”, zei Heidi. Ze klapte een grijze koffer open, waarin kleine lapjes stof, stukjes karton en rubberen reepjes zaten. “Je kunt bijvoorbeeld de muur isoleren, of het dak, of de vloer.” Eén voor één deden de leerlingen hun inkopen. Daarna werden de huisjes uitgedeeld. “Er zit een thermometer op het dak”, zei Heidi. “Daar moet je wel voorzichtig mee zijn. Je schrijft op een kladblaadje wat de temperatuur is.” Ze legde in ieder geïsoleerd huisje een metalen schijf, die in een teil met kokend water was opgewarmd: “Nu gaat de verwarming aan.” De leerlingen plaatsten daarna meteen het dak op hun huisje en wachtten drie minuten. Spannend!

Tochtstrips

“Het is geen wedstrijd”, verduidelijkte Heidi. “Het gaat erom dat we een verschil zien.” Zelf had ze haar huisje niet geïsoleerd. Na drie minuten gaf de thermometer daarom nog maar 20 graden Celsius aan. Céline had dubbelglas, tochtstrips en gordijnen in haar huisje aangebracht en merkte op: “Eerst was het 17 graden, nu 23.” De gastdocent wilde graag weten wat er met de warmte gebeurde. “Die blijft erin”, zei Arda. Op de vraag wat ze hadden geleerd in deze les, antwoordde Genesis: “Hoe je een huis moet isoleren.” Wictor wist waarom dat goed is. “Dan stoten we minder CO2 uit.” Heidi knikte tevreden en prees de groep. “Ik vind jullie echt een topklas!”

Ouders die graag meer willen weten over woningverbetering of het isoleren van hun woning, kunnen contact opnemen met Het Servicepunt Woningverbetering van de gemeente Schiedam: schiedam.servicepuntwoningverbetering.nl

De Stichting Milieu Dichterbij (SMD)

De Stichting Milieu Dichterbij (SMD) is een educatief centrum voor duurzame ontwikkeling. De vakleerkrachten die bij de SMD werken, geven natuur- en milieueducatie (NME) op scholen voor het basisonderwijs en voortgezet onderwijs in de regio Zuid-Holland-Zuid. Sinds schooljaar 2018-2019 voert de SMD in opdracht van de gemeente Schiedam het NME-programma uit op het NME-centrum Harre Wegh in Schiedam. Ook coördineert de SMD in samenspraak met de gemeente Schiedam het totale aanbod van NME in de stad. Het actuele NME-aanbod, de ‘Natuurparels’, is in te zien via de website Parels van Schiedam,