Samen schrijven we de perfecte les
Gonst de term ‘de professionele leergemeenschap’ (PLG) op jouw school ook al door de gangen? Op steeds meer Primo-scholen is deze manier van werken niet meer weg te denken. Het houdt in dat leerkrachten elkaar actief opzoeken om samen vorm te geven aan het onderwijs en hun eigen professionele ontwikkeling. En omdat dat op een zeer gestructureerde manier gaat, levert dat veel op. Niet alleen voor de kwaliteit van het onderwijs en de opbrengsten, ook voor het plezier en de uitdaging op de werkvloer.
Door de redactie
Coen: “Eén keer per week komt ons leerteam bij elkaar. Dan bespreken we wat er op dat moment speelt of bepalen we speerpunten die we willen oppakken. De rekenopbrengsten in de bovenbouw bijvoorbeeld. Al langere tijd constateerden we dat kinderen in de bovenbouw moeite hebben met hoofdrekenen. Vroeger spraken we dat dan uit in de teamkamer en zagen we het meer als een gegeven, maar in de leerteams pakken we zo’n vraagstuk op. Want klopt die aanname wel? En zo ja, hoe komt het dan dat de kinderen moeite hebben met automatiseren? Wat kunnen we eraan doen om dat te verbeteren?
Op zo’n moment bepalen we onze probleemanalyse en gaan we aan de slag. We gaan opzoek naar relevante onderzoeken en literatuur en doen eigen onderzoek. Bijvoorbeeld door een maatregel of actie die voortkomt uit theoretisch onderzoek uit te proberen. Alles wat we ontdekken, delen we met elkaar. En omdat je zelf een onderwerp induikt, ben je er veel meer mee bezig. Als laatste stap evalueren we de onderzoeken.
Met ons leerteam doen we ook aan Lesson Study. We bereiden samen lessen voor en kijken dan bij elkaar in de klas wat de effecten daarvan zijn op de leerlingen. De observatie is niet gericht op de leerkracht, maar puur op de les die we samen hebben gemaakt. Aan de hand van wat we zien, wordt de les steeds een beetje bijgeschaafd. Zo proberen we samen de perfecte les te schrijven.”
Veranderende rollen
“Het is goed om te merken dat je zelf iets kan verbeteren. Het maakt je trots. En als er iets moet veranderen, is dat niet omdat iemand je vertelt dat die verandering beter is. Je hebt er zelf onderzoek naar gedaan, dus je wéét waarom het beter is.
Op Het Windas komen veranderingen nu veel vaker ‘bottum up’, dus vanuit de leerkracht, in plaats van ‘top down’ vanuit de directie. Een voorbeeld: de conclusie van ons onderzoek naar het automatiseren in de bovenbouw was dat we de rekentijd wilden uitbreiden. Het liefst vier keer een kwartier extra. Als je zo’n voorstel voorlegt aan de directie, kun je het meteen onderbouwen met goed verhaal en onderzoeksresultaten. De directie gaat dan echt niet meer zeggen: ‘dat gaan we niet doen’. Dus nu hebben we naast de vijf uur rekentijd een zesde uur erbij en de resultaten zijn erg goed!”
Geen speld tussen te krijgen
“De leerteams zijn een investering, maar we plukken er ook de vruchten van. Veel conclusies en procedures worden uitgewerkt in kwaliteitskaarten. Daarin staat precies beschreven hoe, wat, waar, wanneer en waarom. Geen speld tussen te krijgen. Toekomstgerichte zaken worden beschreven in de ambitiekaarten. Alle Primo-collega’s kunnen de kwaliteitskaarten en ambitiekaarten van alle scholen terugvinden in een speciale Google-omgeving. Dus toen ik gisteren een luis op een hoofd ontdekte, wist ik precies waar ik moest zijn en wat ik moest doen. Heel fijn. Het zorgt ook voor een doorgaande lijn, want werkwijzen worden meer gedragen. De kaarten zijn ook handig voor nieuwe collega’s of als de inspectie wil weten wat we allemaal doen.”
Grote betrokkenheid en meer diepgang
“Ik merk dat we op Het Windas in twee jaar grote stappen hebben gezet. De betrokkenheid is groot en de kwaliteit komt meer vanuit de leerkracht. Gesprekken met collega’s gaan steeds meer over didactiek en pedagogiek, er is meer diepgang. Als leerkracht hebben we een groter stuk eigenaarschap en structuren zijn minder hiërarchisch. We staan meer in onze eigen kracht en daar zijn we blij mee!
Maar… gooi als school niet meteen het roer om, je doet dit niet zomaar. Het is belangrijk dat de leerteams in het begin goed worden begeleid. Bij ons gaat het goed, maar we zijn wel al twee jaar bezig en er zijn ook echt dingen minder goed gegaan. Maar die stappen gun ik iedereen. Ga er dus begeleid mee aan de slag. Als je de goede dingen doet, kun je er alleen maar van genieten. En ben je nieuwsgierig? Kom vooral ook eens bij ons kijken!”